ترکیبات شیمیایی مورد استفاده در لوازم آرایشی

مقدمه

لوازم آرایشی و بهداشتی محصولاتی هستند که برای پاک‌سازی، محافظت و تغییر ظاهر قسمت‌های خارجی بدن ما طراحی شده‌اند.

مواد اصلی موجود در بیشتر مواد آرایشی شامل آب، امولسیون کننده‌ها، مواد نگهدارنده، مواد غلیظ کننده، مرطوب کننده‌ها، رنگ‌ها و رایحه‌ها است.

مواد تشکیل دهنده می‌توانند به طور طبیعی یا مصنوعی باشند، اما هرگونه تأثیر بالقوه بر سلامتی ما به ترکیبات شیمیایی ساخته شده بستگی دارد.

دوزهای مواد شیمیایی بالقوه خطرناک موجود در مواد آرایشی بسیار کم در نظر گرفته می‌شوند تا خطری برای سلامتی انسان نداشته باشند.

لوازم آرایشی یک اختراع مدرن نیست. بشر حداقل ۱۰ هزار سال و احتمالاً برای مدت طولانی‌تری از مواد مختلفی برای تغییر شکل ظاهری یا تأکید بر ویژگی‌های آن‌ها استفاده کرده است.

زنان در مصر باستان از سرمه، ماده‌ای حاوی پودر شده گالن (سولفید سرب – PbS) برای تیره شدن پلک‌های خود استفاده می‌کردند و گفته می‌شود که کلئوپاترا برای سفید و لطیف شدن پوست خود در شیر غسل داده شده است. در ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مردها و زن‌ها در چین ناخن‌های خود را با توجه به طبقه اجتماعی خود شروع به رنگ‌آمیزی کردند، در حالی که زنان یونانی از کربنات سرب سمی (PbCO3) برای دستیابی به رنگ‌پریده استفاده می‌کردند. رس برای استفاده از مواد آرایشی در جوامع سنتی آفریقا به صورت خمیر در ‌می‌آمده است. بومیان استرالیا هنوز از طیف وسیعی از سنگ‌ها و مواد معدنی خرد شده برای ایجاد رنگ بدن برای تشریفات و مراسم استفاده می‌کنند.

امروزه لوازم آرایشی تجارت بزرگی است. تبلیغات لوازم آرایشی و بهداشتی که قبلاً عمدتاً به زنان اختصاص می‌یافت، اکنون مخاطبان گسترده‌تری را هدف قرار داده است.

تفاوت لوازم آرایشی با داروها

در استرالیا، یک ماده آرایشی تحت قانون شیمیایی صنعتی به عنوان ماده یا آماده‌سازی برای قرار گرفتن در تماس با هر قسمت خارجی از بدن انسان تعریف شده است. ما از مواد آرایشی برای پاک‌سازی، معطر سازی، محافظت و تغییر شکل بدن خود و یا تغییر بوها استفاده می‌کنیم. در مقابل، به محصولاتی که ادعا می‌کنند فرآیند بدنی را اصلاح می‌کنند یا از بیماری، یا نقصی جلوگیری، تشخیص، درمان یا تسکین می‌دهند دارو گفته می‌شود. این تمایز به این معنی است که شامپوها و دئودورانت‌ها در رده لوازم آرایشی قرار می‌گیرند، در حالی که ضد تعریق‌ها و ضد شوره‌ها به‌عنوان دارو محسوب می‌شوند.

مقررات و ایمنی لوازم آرایشی

لوازم آرایشی و بهداشتی و سایر موارد مربوط به مراقبت‌های شخصی نیز باید مطابق با مقررات تجارت (استانداردهای اطلاعاتی مربوط به کالاهای مصرفی، مواد آرایشی) دارای برچسب باشند. این مقررات ایجاب می‌کند که تمام موادی که از روی عمد افزوده شده‌اند در برچسب محصول ذکر شده باشد.

مواد آرایشی حاوی چه موادی هستند؟

هزاران محصول آرایشی مختلف در بازار وجود دارد که همگی از ترکیبات متفاوت هستند. فقط در ایالات‌متحده تقریباً ۱۲۵۰۰ ماده شیمیایی منحصربه‌فرد وجود دارد که برای استفاده در ساخت محصولات مراقبت شخصی تأیید شده‌اند.

یک محصول معمولی شامل ۱۵ تا ۵۰ ماده تشکیل دهنده خواهد بود. با توجه به اینکه یک خانم به طور متوسط روزانه بین ۹ تا ۱۵ محصول مراقبت شخصی استفاده می‌کند، محققان تخمین زده‌اند که در صورت ترکیب با افزودن عطر، زنان از طریق استفاده از مواد آرایشی روزانه حدود ۵۱۵ ماده شیمیایی جداگانه را روی پوست خود قرار می‌دهند.

اما دقیقاً چه چیزی را روی پوست خود می‌گذاریم؟ این نامه طولانی موجود در لیست مواد تشکیل دهنده به چه معناست و چه کاری انجام می‌دهند؟ در حالی که فرمول هر محصول کمی متفاوت است، اکثر مواد آرایشی حاوی ترکیبی از حداقل برخی از مواد اصلی زیر است:

• آب
• امولسیون کننده
• مواد نگهدارنده
• غلیظ کننده
• نرم‌کننده
• رنگدانه
• براق کننده
• عطر

• آب

اگر محصول شما در یک بطری قرار دارد، احتمالاً اولین ماده‌ای که در این لیست قرار دارد آب خواهد بود. درست است، H_۲O قدیمی است. آب اساس تقریباً هر نوع محصول آرایشی، از جمله کرم، لوسیون، آرایش، دئودورانت، شامپو و نرم‌کننده را تشکیل می‌دهد. آب نقش مهمی در فرآیند بازی می‌کند، اغلب به عنوان یک حلال برای حل سایر مواد و برای سازگاری امولسیون عمل می‌کند.

آب مورد استفاده در فرمولاسیون مواد آرایشی، آب شیر معمول و روزمره شما نیست. این نوع آب باید بسیار خالص باشد، یعنی عاری از میکروب، سموم و سایر آلاینده‌ها باشد. به همین دلیل ممکن است برچسب شما از آن به عنوان آب مقطر یا آب تصفیه شده یاد کند.

• امولسیون کننده‌ها

اصطلاح امولسیون کننده به هر ماده‌ای گفته می‌شود که باعث می‌شود مواد مغذی (مانند روغن و آب) جدا نشوند. بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی بر پایه امولسیون ساخته می‌شوند – قطرات کوچک روغن پراکنده در آب یا قطرات کوچک آب پراکنده در روغن. از آنجا که روغن و آب را هر چقدر که تکان دهید یا هم بزنید، باهم مخلوط نمی‌شوند، امولسیون کننده‌ها اضافه می‌شوند تا کشش سطحی بین آب و روغن را تغییر دهند و محصولی همگن و کاملاً مخلوط با بافت یکنواخت تولید ‌کنند. نمونه‌هایی از امولسیفایرهای مورد استفاده در مواد آرایشی شامل پلی سوربات‌ها، لوریت -۴ و سولفات سدیم پتاسیم است.

• مواد نگهدارنده

مواد نگهدارنده مواد مهمی هستند. این مواد برای افزایش ماندگاری و جلوگیری از رشد میکروارگانیسم‌هایی مانند باکتری و قارچ به محصولات آرایشی و بهداشتی اضافه می‌شوند که می‌توانند محصول را خراب کرده و احتمالاً به کاربر آسیب برسانند. از آنجا که بیشتر میکروب‌ها در آب زندگی می‌کنند، مواد نگهدارنده مورد استفاده باید محلول در آب باشند و این به تعیین اینکه کدام‌یک از آن‌ها استفاده می‌شود کمک می‌کند. مواد نگهدارنده مورد استفاده در مواد آرایشی می‌توانند طبیعی یا مصنوعی (ساخته دست بشر) باشند و بسته به فرمولاسیون محصول عملکرد متفاوتی دارند. بعضی از آن‌ها به سطوح پایین و در حدود ۰.۰۱% نیاز دارند، در حالی که برای برخی دیگر به سطوح ۵% نیاز دارند.

برخی از مواد نگهدارنده مشهورتر شامل پارابن‌ها، بنزیل الکل، سالیسیلیک اسید، فرمالدئید و تتراسدیم EDTA (اسید اتیلن دی آمینترا استیک) هستند.

مصرف‌کنندگانی که محصولات بدون نگهدارنده خریداری می‌کنند باید از ماندگاری کوتاه‌تر آن‌ها آگاه باشند و از هرگونه تغییر در ظاهر یا بوی محصول که نشان‌دهنده از بین رفتن آن است، آگاه باشند.

• غلیظ کننده‌ها

عوامل غلیظ کننده برای ایجاد قوام جذاب محصولات تلاش می‌کنند. آن‌ها می‌توانند از چهار خانواده شیمیایی مختلف باشند:

غلیظ کننده‌های چربی معمولاً در دمای اتاق جامد هستند اما می‌توانند مایع شده و به امولسیون‌های آرایشی اضافه شوند. آن‌ها با انتقال ضخامت طبیعی خود به فرمول کار می‌کنند. به‌عنوان‌مثال می‌توان به الکل استیل، اسید استئاریک و موم کارناوبا اشاره کرد.

همان‌طور که از نام آن پیداست، غلیظ کننده‌های طبیعی مشتق شده از طبیعت هستند. آن‌ها پلیمرهایی هستند که آب را جذب می‌کنند، باعث تورم و افزایش ویسکوزیته محصول می‌شوند. به عنوان مثال می‌توان به هیدروکسی اتیل سلولز، صمغ گوار، صمغ زانتان و ژلاتین اشاره کرد. مواد آرایشی با قوام بیش از حد غلیظ می‌توانند با حلال‌هایی مانند آب یا الکل رقیق شوند.

غلیظ کننده‌های معدنی نیز طبیعی هستند و همانند غلیظ کننده‌های مشتق شده طبیعی که در بالا ذکر شد، برای افزایش ویسکوزیته، آب و روغن را جذب می‌کنند، اما نتیجه‌ای متفاوت به امولسیون نهایی می‌دهند. غلیظ کننده‌های معدنی محبوب شامل سیلیکات آلومینیوم منیزیم، سیلیس و بنتونیت هستند.

گروه آخر غلیظ کننده‌های مصنوعی هستند. آن‌ها اغلب در محصولات لوسیون و کرم استفاده می‌شوند. متداول‌ترین ماده غلیظ کننده مصنوعی کربومر است که یک پلیمر اسید اکریلیک است که قابلیت باد شدن در آب را دارد و می‌توان از آن برای تشکیل ژل‌های شفاف استفاده کرد. مثال‌های دیگر شامل استیل پالمیتات و آمونیوم اکریلوئیلدیمتیل ماتیلات است.

• نرم‌کننده

نرم‌کننده‌ها با جلوگیری از اتلاف آب، پوست را نرم می‌کنند. از آن‌ها در طیف وسیعی از رژ لب، لوسیون و مواد آرایشی استفاده می‌شود. تعدادی از مواد شیمیایی طبیعی و مصنوعی مختلف به‌عنوان نرم‌کننده کار می‌کنند، از جمله موم، روغن زیتون، روغن نارگیل و لانولین و همچنین پترولاتوم (ژل نفتی)، روغن معدنی، گلیسیرین، اکسید روی، استورات بوتیل و لورات دیگلیکول.

• عوامل/رنگ‌دانه‌ها

لب‌های یاقوتی، چشم‌های دودی و گونه‌های گلگون. این‌ها هدف از بسیاری از مواد آرایشی برای برجسته کردن یا تغییر رنگ طبیعی فرد است. طیف وسیعی از مواد برای تهیه رنگین‌کمان از رنگ‌های جذابی که در جایگاه آرایش پیدا می‌کنید، استفاده می‌شوند. مواد معدنی می‌تواند شامل اکسید آهن، میکا پوسته، منگنز، اکسید کروم و قطران ذغال سنگ باشد. رنگ‌های طبیعی می‌توانند از گیاهان مانند پودر چغندر یا از حیوانات مانند حشره حلزونی حاصل شوند. دومی اغلب در رژلب‌های قرمز استفاده می‌شود و در لیست مواد تشکیل‌دهنده شما به عنوان کارمین، عصاره حلزون قرمز یا قرمز طبیعی ذکر می‌شود.

رنگ‌دانه‌ها را می‌توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد: آلی، مولکول‌های مبتنی بر کربن به عنوان مثال آلی در زمینه شیمی، با استفاده از کلمه برای ترویج ” طبیعی بودن” یا غیر مصنوعی یا شیمیایی اشتباه گرفته شود محصولات آزاد و غیر آلی که به طور کلی اکسیدهای فلزی هستند (فلز + اکسیژن و اغلب برخی عناصر دیگر نیز). غیر آلی را نباید با مصنوعی یا غیر طبیعی اشتباه گرفت زیرا بسیاری از رنگ‌دانه‌های اکسید فلز معدنی به طور طبیعی به عنوان ترکیبات معدنی عمل می‌کنند.

دو رنگ‌دانه آلی رایج دریاچه‌ها و تونرها هستند. رنگ‌دانه‌های دریاچه از ترکیب ‌رنگ با ماده‌ای نامحلول مانند هیدرات آلومینا ساخته می‌شوند. این امر باعث می‌شود که رنگ در آب حل نشود و باعث شود این ماده برای مواد آرایشی مناسب باشد، در این صورت خاصیت ضدآب موردنظر است. رنگ‌دانه تونر یک رنگ‌دانه آلی است که با هیچ ماده دیگری ترکیب نشده است.

رنگ‌دانه‌های اکسید فلز معدنی معمولاً کندتر از رنگ‌دانه‌های آلی هستند، اما در برابر گرما و نور مقاومت بیشتری دارند و رنگ ماندگاری بیشتری را ایجاد می‌کنند.

• براق‌‌کننده‌ها

اثرات براق‌کننده می‌تواند از طریق طیف وسیعی از مواد ایجاد شود. برخی از رایج‌ترین آن‌ها میکا و بیسموت اکسی کلراید است.

میکاهای آرایشی معمولاً از موسکوویت تهیه می‌شوند که به عنوان میکا سفید نیز شناخته می‌شوند. به طور طبیعی در ورقه‌های پوسته‌ای شکل می‌گیرد و آن‌ها را به‌صورت پودرهای ریز خرد می‌کنند. ذرات ریز موجود در پودرها باعث شکستن (خم شدن) نور می‌شوند و این امر باعث ایجاد اثر لرزاننده رایج در بسیاری از مواد آرایشی می‌شود. میکا که با دی اکسید تیتانیوم پوشانده شده است، وقتی مستقیم به آن نگاه می‌شود ظاهری مایل به سفید دارد، اما در صورت مشاهده از زاویه، طیف وسیعی از رنگ‌های کم‌رنگ را ایجاد می‌کند.

از اکسی کلرید بیسموت (BiClO) برای ایجاد اثر مروارید خاکستری نقره‌ای استفاده می‌شود. این ترکیب به طور طبیعی در ماده معدنی نادر بیسموکلیت وجود دارد، اما معمولاً به‌صورت مصنوعی تولید می‌شود و به همین دلیل به مروارید مصنوعی نیز معروف است.

اندازه ذرات مورد استفاده برای ایجاد ظاهری مرواریدی و براق بر میزان براق بودن محصول تأثیر دارد. هر چه اندازه ذرات کوچک‌تر باشد (۱۵-۶۰ میکرون، جایی که یک میکرون یک میلیونیم متر است)، پودر براق‌تر خواهد بود و پوشش بیشتری می‌دهد. اندازه ذرات بزرگ‌تر تا ۵۰۰ میکرون، درخشش پر زرق و برق بیشتری دارند و شفافیت بیشتری دارند.

• عطرها

هر چقدر هم یک ماده آرایشی مؤثر باشد، در صورت بوی نامطبوع، کسی تمایل به استفاده از آن ندارد. تحقیقات مربوط به مصرف‌کننده نشان می‌دهد که بویایی یکی از عوامل اصلی در تصمیم مصرف‌کننده برای خرید و یا استفاده از یک محصول است.

مواد شیمیایی، چه طبیعی و چه مصنوعی، به مواد آرایشی و بهداشتی اضافه می‌شوند تا رایحه‌ای جذاب ارائه دهند. حتی محصولات بدون بو ممکن است حاوی عطرهای پوشاننده باشند تا بوی سایر مواد شیمیایی را پوشانده باشند.

اصطلاح “رایحه” اغلب یک اصطلاح عمومی است که توسط تولیدکنندگان استفاده می‌شود. تنها یک لیست از رایحه‌ها در لیست مواد تشکیل‌دهنده محصول شما می‌تواند ده‌ها یا حتی صدها ترکیب شیمیایی لیست نشده را نشان دهد که برای ایجاد رایحه نهایی استفاده شده است. تولیدکنندگان مجبور نیستند این مواد جداگانه را ذکر کنند زیرا رایحه یک راز تجاری تلقی می‌شود.

بیش از ۳۰۰۰ ماده شیمیایی برای تهیه طیف وسیعی از عطرهای مورد استفاده در محصولات مصرفی در سراسر جهان استفاده می‌شود. یک لیست جامع توسط صنعت عطرسازی منتشر شده است. تمام مواد موجود در این لیست از استانداردهای ایمنی انجمن عطر بین‌المللی (IFRA) برای استفاده در محصولات تجاری عبور کرده‌اند. با این حال، بدون اینکه بدانند کدام‌یک از مواد تشکیل دهنده عطر یک محصول را تشکیل می‌دهند، مصرف‌کنندگان می‌توانند انتخاب آگاهانه را دشوار کنند. اگر مصرف‌کنندگان نگران هستند، باید به دنبال محصولات بدون عطر باشند و از شرکت‌هایی که به طور جامع‌تری محصولات خود را برچسب‌گذاری می‌کنند، خرید کنند.

نتیجه

در پی زیبایی ما، عاقلانه است که به یاد داشته باشیم لوازم آرایشی می‌توانند حاوی ترکیبات پیچیده‌ای از مواد شیمیایی باشند. دستیابی به درک اساسی از نامه‌ای شیمیایی طولانی در لیست مواد تشکیل دهنده محصول – اینکه چه هستند و چه کاری انجام می‌دهند – می‌تواند کمک زیادی به مصرف‌کنندگان کند تا در مورد محصولاتی که انتخاب می‌کنند آگاهانه تصمیم بگیرند – مطمئناً هنگام انتخاب بهترین کیفیت مفید خواهد بود.

در پایان ذکر این نکته ضروری است که تولیدکنندگان محترم می‌توانند جهت تهیه مواد اولیه شیمیایی باکیفیت با شرکت بازرگانی پارسیان شیمی نگین طهران در ارتباط باشند.