آشنایی با انواع کودهای شیمیایی

دیدگاه‌ خود را بنویسید / مریم عطایی نژاد / 5 دقیقه برای مطالعه

کودهای ازت

کودهای پایه نیترات متداول‌ترین کودهای مستقیم در اروپا هستند. محصولات اصلی کودهای پایه نیترات مانند نیترات آمونیوم (AN) و نیترات آمونیوم کلسیم (CAN) هستند که برای اکثر خاک‌ها و شرایط آب و هوایی مناسب هستند و محلول آبی اوره و اوره نیترات آمونیوم (UAN) به طور گسترده‌ای هستند در سایر نقاط جهان استفاده می‌شوند.

سایر کودهای ازت مستقیم شامل سولفات آمونیوم و نیترات سولفات آمونیوم، نیترات کلسیم، نیترات سدیم، نیترات شیلی و آمونیاک بی آب هستند.

• الف) کودهای نیترات حاوی نیتروژن به شکل نیترات هستند. توسط اکثر گیاهان ترجیح داده می‌شوند، به راحتی در آب حل می‌شود و به سرعت در دسترس گیاهان قرار می‌گیرند. در شرایط مرطوب و غرقاب، این مواد شسته می‌شوند / به شکل گازی تبدیل می‌شوند و در دسترس گیاهان قرار می‌گیرند. نیترات سدیم (۱۶%)، نیترات کلسیم (۱۵.۵۰%)؛ نیترات پتاسیم (۱۳%) در سراسر جهان استفاده می‌شود.

• (ب) کودهای آمونیک حاوی نیتروژن در برابر شستشو کاملاً مقاوم هستند. از این رو، در شرایط ورود به سیستم آب نیز استفاده می‌شوند. این مواد گرچه به راحتی در آب حل می‌شوند، اما به سرعت کودهای نیترات در دسترس گیاهان نیستند. برای تبدیل NH_۴ به NO_۳ کمی زمان لازم است. از این رو، برای محصولات کم رشد و طولانی مدت مناسب هستند.

• (ج) کودهای نیترات آمونیک به هر دو شکل دارای نیتروژن هستند – به عنوان مثال آمونیک و نیترات، نیترات آمونیوم (۳۳%)، نیترات آمونیوم کلسیم (۲۶%).

کودهای ازت با مهارکننده‌ها

برخی از شرایط آب و هوایی و خاک می‌تواند منجر به بی‌حرکتی نیتروژن، ضدعفونی کننده، فرار یا شستشو شود، همه این‌ها باعث کاهش کارایی کود می‌شوند. در پاسخ، انواع خاصی از کودها را تولید شده است که برای کاهش این اثرات طراحی شده‌اند. این کودها شامل کودهای محلول پاشی، آهسته و کنترل شده و همچنین مواد افزودنی کود مانند مهار کننده‌های اوره آز و نیتریفیکاسیون هستند.

کودهای فسفره

رایج‌ترین کودهای فسفاته سوپر فسفات منفرد (SSP)، سوپر فسفات سه‌گانه (TSP)، فسفات مونو آمونیوم (MAP)، فسفات دی آمونیوم (DSP) و مایع پلی فسفات آمونیوم هستند. محصولات مختلف کود دارای پروفیل انتشار متفاوت هستند و برای استفاده کارآمد به تنظیمات پخش‌کننده مختلفی نیاز دارند.

• (الف) کودهای فسفات محلول در آب حاوی فسفات به شکل بسیار محلول (H2PO4) در آب هستند و بنابراین به راحتی در دسترس گیاهان هستند، به عنوان مثال، سوپرفسفات منفرد (SSP: 16-18٪ فسفات). دو فسفات فوق العاده (DSP: 32٪ فسفات)؛ سوپر فسفات سه گانه (TSP: 42٪ فسفات).
• (ب) کودهای فسفاتیک محلول در اسید سیتریک – که به راحتی در آب اسیدی / اسیدهای ضعیف حل می شوند – حاوی فسفر به شکل موجود است (H3PO4).
• ج) کودهای فسفات نامحلول – کاملاً در آب نامحلول هستند. کمی در اسیدهای ضعیف مانند اسید سیتریک محلول است.

کودهای پتاسیم

عمده ترین کودها سولفات پتاسیم (۵۰%) و پتاس اکساید (۶۰%) هستند. NPK کودهای پیچیده ای هستند که برای تأمین هر سه ماده مغذی اصلی طراحی شده اند. در گریدهای مختلف علامت گذاری می شوند که نشان دهنده درصد مربوطه ازت (N)، فسفر (P2O5) و پتاس (K2O) است به عنوان مثال، درجه NPK 15-15-15 به این معنی است که کود حاوی ۱۵ درصد از هر یک از N، P2O5 و K2O است. تولید کودهای شیمیایی مقادیر زیادی انرژی را شامل می شود، به عنوان مثال، برای تولید ۱ کیلوگرم کود ازته، کود فسفاته و کود پتاسیک ۸۰ میلی لیتر. به ترتیب ۱۲ و ۸ میلی ژول انرژی مصرف می شود.

پتاسیم همچنین در طیف وسیعی از کودها موجود است که فقط شامل پتاسیم یا دو یا چند ماده مغذی است و شامل کلرید پتاسیم (KCl)، سولفات پتاسیم (K2SO4) یا سولفات پتاس (SOP)، نیترات پتاسیم (KNO3)، معروف به KN است.

کودهای کلسیم، منیزیم و گوگرد

کلسیم (کلسیم)، منیزیم (منیزیم) و گوگرد (S) از مواد مغذی ثانویه گیاه هستند. آن‌ها معمولاً به عنوان کودهای مستقیم استفاده نمی‌شوند بلکه در ترکیب با مواد مغذی اولیه N، P و K استفاده می‌شوند.

گوگرد اغلب به کودهای N مستقیم مانند نیترات آمونیوم یا اوره اضافه می‌شود. سایر منابع گوگرد عبارت‌اند از: سوپرفسفات منفرد (SSP)، سولفات پتاسیم (SOP) و سولفات منیزیم پتاسیم (کاینیت) که حاوی منیزیم است.

کیزریت یک ماده معدنی سولفات منیزیم است که استخراج می‌شود و همچنین به عنوان کود در کشاورزی عمدتاً برای رفع کمبود منیزیم مورد استفاده قرار می‌گیرد. کلسیم عمدتاً به عنوان نیترات کلسیم، گچ (سولفات کلسیم) یا آهک / دولومیت (کربنات کلسیم) استفاده می‌شود که نیترات کلسیم تنها منبع موجود کلسیم در گیاه است.

کودهای ریزمغذی

امروزه تعداد زیادی کود مخصوص برای تأمین گیاهان با عناصر ریزمغذی مهم مانند آهن، منگنز، بور، روی و مس در دسترس است. این‌ها می‌توانند ترکیبات غیر آلی یا آلی باشند، در حالی که انواع غیر آلی بیشتر به محصولات محلول در آب و غیر محلول تقسیم می‌شوند.

بازدارنده‌ها

امروزه دو نوع مهارکننده عمده برای کشاورزان در اتحادیه اروپا وجود دارد.

مهارکننده‌های نیتریفیکاسیون ترکیبات شیمیایی هستند که با سرکوب فعالیت باکتری‌های نیتروزوموناس در خاک، نیتریفیکاسیون آمونیوم را به تأخیر می‌اندازند. هدف حفظ آمونیوم در فرم پایدار خاک و کاهش سرعت تبدیل آن به نیترات است. این امر باعث کاهش موقتی نسبت نیترات در خاک و در نتیجه احتمال هدر رفتن شستشو در آب یا تشکیل گاز N_۲O در جو می‌شود.

مهارکننده‌های اورهاز ترکیبات شیمیایی هستند که اولین مرحله تخریب اوره در خاک را به تأخیر می‌اندازند، هیدرولیزی که می‌تواند انتشار NH_۳ ایجاد کند و ممکن است قبل از تبدیل آن به آمونیوم رخ دهد. آن‌ها به کاهش قابل توجهی انتشار آمونیاک در هوا که یکی از مهم‌ترین آلاینده‌های هوا است، کمک می‌کنند.

کودهای آلی

باقی‌مانده‌های محصول، کودهای حیوانی و دوغاب اصلی‌ترین کودهای آلی هستند. اگرچه ارزش غذایی آن‌ها متفاوت است، اما به طور کلی در مزرعه وجود دارند و مواد مغذی و کربن آلی موجود در آن‌ها بازیافت می‌شوند. کودهای حیوانی و کودهای دامی دامنه وسیعی از منابع مغذی را با خواص فیزیکی و محتوای عناصر مختلف متفاوت پوشش می‌دهد. علاوه بر این، محتوای مواد مغذی آن‌ها از نظر منطقه‌ای متفاوت است و به نوع دام و سیستم مدیریت مزرعه بستگی دارد.

دیگر انواع تغذیه گیاهی

طیف گسترده‌ای از محصولات کود دهنده به اصطلاح کود می‌تواند به کشاورزان کمک کند تا روش کود دهی خود را با شرایط محیطی و مزرعه‌ای خود مطابقت دهند: کود آلی، کود معدنی، کود معدنی، مهارکننده‌ها، مواد آهکی، محیط رشد، محرک‌های زیست گیاهی و غیره.